Αφορμή για να διαβάσω αυτό το εξαιρετικό βιβλίο σχετικά με το Food Justice στάθηκε το vegan επιχείρημα πως η vegan διατροφή μπορεί να εξαλείψει την Παγκόσμια Πείνα. Μετά την ανάγνωση του βιβλίου, αντιλαμβάνομαι πια πως δε μπορεί να το κάνει εξ ολοκλήρου αλλά μπορεί σίγουρα να βοηθήσει (εδώ πιο αναλυτικά η σχέση vegan διατροφής και Παγκόσμιας Πείνας).
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Sanctuary Publishers, ένα vegan εκδοτικό οίκο με στόχο τη βελτίωση της ανθρώπινης και μη-ανθρώπινης ζωής.
Συντάκτρια του βιβλίου είναι η Saryta Rodríguez αλλά καθώς το Food Justice επηρεάζει πολλούς χώρους, συμμετέχουν με δικά τους κείμενα και άλλοι συγγραφείς και ακτιβιστές. Το βιβλίο ως primer έχει στόχο να παρουσιάσει μερικά από τα κύρια σημεία του κινήματος και να εξερευνήσει μερικές λύσεις.
Τι είναι το Food Justice;
Food Justice (ή Διατροφική Δικαιοσύνη) είναι η πεποίθηση πως το φαγητό είναι βασικό δικαίωμα όλων των ανθρώπων. Το Food Justice Movement αγωνίζεται να διατηρήσει αυτό το δικαίωμα και να εξασφαλίσει την πρόσβαση σε φαγητό σε όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φυλής, φύλου, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού, κοινωνική και οικονομικής θέσης ή οποιουδήποτε άλλου χαρακτηριστικού.
Το Food Justice Movement ενδιαφέρεται επίσης για τη Διατροφική Κυριαρχία (Food Sovereignty), τη Διατροφική Ανασφάλεια (Food Insecurity), τα εργατικά δικαιώματα και τα ανθρώπινα δικαιώματα γενικότερα, τα δικαιώματα γης αλλά και το ρόλο της τεχνολογίας στην ανθρώπινη διατροφή.
Μαθαίνουμε ότι..
Η κτηνοτροφία είναι καταστροφική σε πολλά επίπεδα. Συμβάλλει αρνητικά στη αλλαγή του κλίματος και στη μόλυνση των υδροφόρων οριζόντων. Το 80% της αποψίλωσης του Αμαζόνιου γίνεται για την παραγωγή ζωοτροφής και για τη βοσκή free-range ζώων.
Το food waste ανέρχεται σε πολύ μεγάλα νούμερα παγκοσμίως. Πετάμε το 1/3 του φαγητού μας. Φαγητό που θα μπορούσε να έχει διανεμηθεί αλλού ή να μην παραχθεί καθόλου γλιτώνοντας έτσι τεράστιες ποσότητες νερού.
Το 30% της Γης καλύπτεται από ζώα παραγωγής, αποκλείοντας έτσι την καλλιέργεια φυτών σε αυτές τις εκτάσεις. Καλλιέργειες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιούνται από τις ντόπιες κοινότητες (που συχνά εκτοπίζονται και μολύνονται) ώστε να να καλύπτουν τις ανάγκες τους σε φαγητό. Το πρόβλημα του Περιβαλλοντικού Ρατσισμού (Environmental Racism) είναι επίσης σημαντικό καθώς βιομηχανικές μολύνσεις (κτηνοτροφικές και μη) παρατηρούνται συχνότερα στις φτωχότερες κοινότητες μιας περιοχής.
Οι εργάτες των σφαγείων είναι κυρίως αλλοδαποί που εργάζονται κάτω από άθλιες συνθήκες για πολύ λίγα χρήματα. Αυτό δεν είναι αποκλειστικό πρόβλημα της κτηνοτροφίας (θυμόμαστε όλοι τις φράουλες της Μανωλάδας πχ) αλλά η σφαγή δημιουργεί ένα ακόμα επίπεδο ψυχολογικού τραύματος. Ο ρατσισμός παίζει επίσης ιδιαίτερο ρόλο σε αυτή την πραγματικότητα. Το neocolonialism δημιουργεί εξαρτήσεις ανάμεσα σε κράτη και ανθρώπους με μεγάλο νικητή τις τεράστιες επιχειρήσεις και μεγάλο χαμένο τους εργάτες.
Τα food deserts και τα food swamps παίζουν και αυτά σημαντικό ρόλο στην πρόσβαση σε καλό φαγητό. Επηρεάζουν τη συνολική υγεία της κοινότητας και πολλές φορές καθορίζονται από κοινωνικούς παράγοντες.
Οργανώσεις ανά τον κόσμο προσπαθούν να καταπολεμήσουν την πείνα και την έλλειψη πρόσβασης σε θρεπτικό φαγητό μέσω της vegan διατροφής καθώς είναι η πιο αποδοτική λύση. Κάποιοι παρέχουν απευθείας φαγητό σε ανθρώπους (κοινωνικές κουζίνες), κάποιοι παλεύουν για τα δικαιώματα των εργαζόμενων στον κλάδο της γεωργίας, κάποιοι εκπαιδεύουν αγρότες. Παραδείγματα αποτελούν το A Well-Fed World και το Food Empowerment Project.
Αξίζει τελικά;
Ναι, τελείως. Το βιβλίο είναι must-read για όποιον ενδιαφέρεται για το κοινωνικό αντίκτυπο των διατροφικών του επιλογών. Η πραγματικότητα είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη και αυτό το βιβλίο εξηγεί σημαντικά σημεία της ενώ ταυτόχρονα κάνει τις απαραίτητες συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών χώρων και κινημάτων.
Αν θέλει κανείς να αυξήσει τις γνώσεις του αλλά και να εμπνευστεί από τη δράση άλλων ανθρώπων και οργανώσεων, το Food For Justice: A Primer είναι μια πολύ καλή αρχή.
Επίσης, στο blog θα βρείτε προτάσεις για βιβλία για το vegan ακτιβισμό αλλά και βιβλία για τη vegan διατροφή.